Celestia đang dẫn đầu cuộc cách mạng modular blockchain, mang đến một data availability layer (lớp khả dụng dữ liệu) phi tập trung và có khả năng mở rộng, tách biệt quá trình execution (thực thi) khỏi consensus (đồng thuận). Trước nhu cầu ngày càng cao về khả năng mở rộng của blockchain, Celestia đã vạch ra một lộ trình đầy tham vọng nhằm đẩy công nghệ blockchain lên giới hạn tối đa, với mục tiêu cuối cùng là đạt đến các khối có kích thước 1 gigabyte (GB). Bài viết này sẽ phân tích sâu về lộ trình kỹ thuật của Celestia, bao gồm các cột mốc quan trọng, các nâng cấp và phát triển chuỗi trong tương lai – định hình hệ sinh thái của nền tảng này.
Tìm hiểu Kiến trúc Module của Celestia
Trước khi đi vào chi tiết lộ trình của Celestia, cần phải hiểu được cách tiếp cận modular blockchain của nền tảng này. Không giống như các monolithic blockchain (blockchain nguyên khối) truyền thống như Ethereum và Solana – nơi quy trình execution, consensus và data storage (lưu trữ dữ liệu) được tích hợp vào một lớp duy nhất – Celestia tách biệt các chức năng này, cho phép các nhà phát triển xây dựng rollup có khả năng mở rộng, đồng thời tận dụng chức năng data availability an toàn của Celestia.
Các Thành phần chính của Celestia
- Consensus Layer: Đảm bảo sự đồng thuận trên toàn bộ mạng lưới.
- Data Availability Layer: Cung cấp không gian khối có thể được mở rộng và xác minh.
- Execution Layer: Được tách biệt khỏi chuỗi chính, cho phép các rollup và nhà phát triển thiết kế môi trường execution tùy chỉnh.
Việc phân tách các lớp này giúp Celestia mang lại hiệu quả, khả năng mở rộng và tính tương tác cao hơn cho các ứng dụng blockchain.
Lộ trình hướng tới Blockchain 1GB Block
Lộ trình kỹ thuật của Celestia tập trung vào việc nâng cao data availability layer, mở rộng kích thước khối, tối ưu hóa consensus mechanism (cơ chế đồng thuận) và cải thiện hiệu suất của các light node. Các mục tiêu chính bao gồm:
- Mở rộng data availability trong khi vẫn duy trì tính phi tập trung.
- Tối ưu hóa Data availability Sampling (DAS) giúp các light node xác minh các data set (bộ dữ liệu) lớn một cách hiệu quả.
- Cải thiện khả năng tương tác chuỗi chéo và thúc đẩy việc áp dụng rollup.
Giai đoạn 1: Nâng cấp Lemongrass (Q4 2023 – Q1 2024)
Lemongrass là bản nâng cấp quan trọng đầu tiên của mạng Celestia, mang đến những cải tiến nền tảng cho consensus layer. Các tính năng chính bao gồm:
- Interchain Account – ICA (Tài khoản liên chuỗi): Cho phép thực hiện giao dịch liền mạch giữa các mạng blockchain khác nhau.
- Packet Forward Middleware – PFM (Trung gian Chuyển tiếp gói tin): Cải thiện khả năng tương tác chuỗi chéo bằng cách nâng cao hiệu suất truyền gói tin.
- Tối ưu hóa Consensus: Nâng cấp tốc độ hoàn tất giao dịch, giảm độ trễ và tăng hiệu suất của validator (trình xác thực).
Giai đoạn 2: Mở rộng Kích thước Khối & Light Node (2024 – 2025)
Một trong những thách thức lớn nhất của Celestia trong việc mở rộng quy mô là tăng kích thước khối mà không làm mất đi tính phi tập trung. Những tiến bộ chính trong giai đoạn này bao gồm:
- Mammoth Mini Testnet (Q1-2024): Thử nghiệm thành công các khối 88MB với thông lượng đạt 27MB/s.
- Nâng cấp DAS: Giúp các light node xác minh lượng lớn dữ liệu mà không cần tải xuống toàn bộ blockchain.
- Truyền Compact block (khối gọn nhẹ): Giảm bandwidth (băng thông) cần thiết để phân phối block, đảm bảo đồng bộ hóa nhanh hơn trên toàn mạng.
Với Celestia, mục tiêu dài hạn là mở rộng kích thước khối một cách có hệ thống, hướng tới các khối 1GB trong khi vẫn đảm bảo mức độ bảo mật và phi tập trung cao.
Giai đoạn 3: Tối ưu Blockspace (Không gian Khối) & Mở rộng Module (2025 – 2026)
Celestia đặt mục tiêu trong việc tối ưu hóa quá trình sử dụng không gian khối, cải thiện công cụ dành cho nhà phát triển và mở rộng khả năng module. Các đổi mới chính bao gồm:
- Lazybridging: Giao thức hỗ trợ giao dịch và chuyển asset (tài sản) xuyên rollup một cách liền mạch.
- Execution layer linh hoạt: Các nhà phát triển có thể triển khai rollup bằng Ethereum Virtual Machine (EVM), WebAssembly (WASM) hoặc môi trường execution tùy chỉnh.
- Blockspace có thể xác minh: Tăng cường hệ thống các proof (bằng chứng) để cải thiện tính minh bạch và bảo mật của dữ liệu trên blockchain.
Giai đoạn 4: Hoàn thiện các Khối 1GB & Xa hơn nữa (2026 trở đi)
Mục tiêu cuối cùng của Celestia là đạt đến các khối 1GB, mở ra tiềm năng mở rộng với quy mô khổng lồ cho các rollup và ứng dụng phi tập trung (dApps). Các phát triển trong tương lai bao gồm:
- Tối ưu hóa cơ chế Ưu đãi (Incentives) đối với Validator: Đảm bảo sự bền vững kinh tế và khuyến khích validator xử lý những dữ liệu có quy mô lớn.
- Triển khai rollup mà không cần cấp phép: Cho phép các nhà phát triển khởi chạy rollup với rào cản tối thiểu.
- Phi tập trung hơn cho light node: Cho phép người dùng xác minh dữ liệu blockchain hiệu quả ngay trên thiết bị di động và trình duyệt web.
Tại sao Lộ trình của Celestia lại Quan trọng?
Lộ trình phát triển mô hình module của Celestia là một bước đột phá đối với khả năng mở rộng của blockchain. Bằng cách tập trung vào việc mở rộng data availability layer, Celestia giúp các rollup kế thừa tính bảo mật cao mà chi phí vẫn không quá cao. Những lợi ích chính bao gồm:
- Giảm chi phí cho data availability: Rollup có thể công bố dữ liệu giao dịch mà không phải trả phí cao.
- Cải thiện khả năng tương tác: Tích hợp liền mạch giữa nhiều hệ sinh thái blockchain.
- Tăng cường bảo mật thông qua phi tập trung: Loại bỏ sự phụ thuộc vào các sequencer tập trung.
Kết luận
Lộ trình kỹ thuật của Celestia đặt nền móng cho một tương lai về molular blockchain có thể mở rộng được. Với những cải tiến trong data availability, consensus mechanism và tính tương tác của rollup, Celestia đang định hình lại cách thức blockchain mở rộng quy mô. Khi mạng lưới tiến tới các khối 1GB, nó sẽ mở ra những cơ hội mới cho ứng dụng Web3, GameFi và DeFi.
Về OriginStake
OriginStake là đơn vị xác thực chuyên nghiệp và đáng tin cậy, hỗ trợ bạn trong các hoạt động staking. Chúng tôi cung cấp dịch vụ hỗ trợ đầy đủ, bảng điều khiển quản lý phần thưởng, chia sẻ lợi nhuận và nhiều hơn nữa!
Với OriginStake, staking an toàn, sinh lợi và cực kỳ hiệu quả!
